Türklerin yıllardır piyangodan para çıktığında yapılacaklar listesine koyduğu lüks gemilerle seyahat, fiyatların düşmesiyle hayal olmaktan çıktı. Avrupa kruvaziyer pazarının geçen yıl en hızlı büyüyen ülkesi olan Türkiye’de 18 bine yakın kişi açık denizlere yol aldı. Gelecek 3 yılda bu sayının 30 bine ulaşması bekleniyor.
AA muhabirinin sektör yetkililerinden edindiği bilgiye göre dünyada yılda 16 milyon kişinin tatil için tercih ettiği kruvaziyer turlarına Türkiye’nin de ilgisi hızla artıyor. Dünyada özellikle Amerikalı turistlerin tercih ettiği kruvaziyer turlarına dünya genelinde bir talep artışı bulunduğunu belirten yetkililer, şirketlerin talebe yanıt verebilmek için her yıl yeni bir gemiyi suya indirdiklerine dikkati çekiyor.
Kruvaziyer sektöründe dünyanın en büyük gruplarının Türkiye distribütörlüğünü yapan Hey Travel şirketi Kruvaziyer Departman Müdürü Ahmet Yazıcı, geçmişte üst gelir grubunu hedefleyen turların gemi sayısının artmasıyla hedef kitlesini genişlettiğini, bu turizm dalıyla geç tanışan Türkiye’nin de pazarın parlayan yıldızı haline geldiğini söyledi.
Kruvaziyer turizmle ilgili akademik bir çalışma yürüttüğünü, bu çalışma kapsamında elde ettiği bilgilere göre 2000 yılı öncesinde çok az Türk yolcunun ilgi gösterdiği kruvaziyer turlara özellikle 2005’den sonra müthiş bir ilginin ortaya çıktığını kaydeden Yazıcı, Türklerin özellikle son 5 yılda tatilini gemide geçirmeyi tercih etmeye yöneldiğini ifade etti.
Kruvaziyer turlarına Türkiye kıyılarından çıkmayan Türkler’in kayıt altına alınamadığını, net rakamlar ortaya koyamadıklarını ifade eden Yazıcı, yaptıkları hesaplamaya göre 5 yıl öncesine kadar en fazla 6 bin olarak tahmin edilen Türk kruvaziyer yolcusunun kriz yılı olan 2009’da 18 bine çıktığını ifade etti.
Yazıcı, bunun 7 bin 500’ünün İstanbul ve Kuşadası’ndan Yunan Adaları turlarına katıldığını, diğerlerinin ise dünyanın çeşitli deniz ve nehirlerindeki turlara katılmak üzere uçakla başlangıç limanlarının bulunduğu kentlere gittiğini kaydetti.
Türkiye’de kişi başına düşen gelire göre yapılan hesaplamada 81 bin kişinin kruvaziyer için potansiyel yolcu olduğunu ifade eden Yazıcı, ”Geçen yıl yaşanan kriz, bu turları en fazla tercih eden ABD’lileri olumsuz etkiledi. Kabinlerin boşalmasıyla fiyatlar da çok uygun seviyeye geldi. Avrupa’daki diğer ülkelerde kruvaziyer yolcusu sayılarındaki artışlara baktığımızda bu fırsatı en iyi Türkler’in değerlendirdiğini görüyoruz. Türkiye geçen yıl bu pazarda en hızlı büyüyen pazar haline geldi” dedi.
ORTALAMA 300 AVRO
Yazıcı, Akdeniz turlarında fiyatların önceki yıla göre yükseliş gösterdiğini, Ege kıyıları ve Yunan Adaları’na yapılan 4 günlük turlarda ise tam pansiyon, kişi başı ortalama 400 avroya turlar bulunabildiğini belirtti.
Türk yolcuların, otellerde sağlanan tüm hizmetleri alabildikleri ve 3-4 ülkeyi görebilme imkanı bulmaları nedeniyle kruvaziyeri tercih ettiğini ifade eden Yazıcı, turları eskiden daha çok emekliler tercih ederken son yıllarda ağırlıklı yaş grubunun 30-40 arasına gerilediğini ifade etti.
Kruvaziyer yolcu sayısının 3 yıl içinde 30 bine ulaşacağının tahmin edildiğini dile getiren Yazıcı, pazarın hızla büyümesi nedeniyle kruvaziyer şirketlerinin Türkiye’ye büyük önem vermeye başladığına dikkat çekti.
Şirketlerin suya indirdikleri yeni gemileri Türkiye kıyılarına tahsis ettiklerini, gemilerdeki menülere Türk yemeklerinin yanında, rakı, beyaz peynir gibi seçeneklerin girdiğini, oyun salonlarına tavla konulduğunu kaydeden Yazıcı, gemilerde Türk çalışan sayısının da hızla arttığına dikkati çekti.
”KUMAR İÇİN CAZİP DEĞİL”
Kruvaziyer turların zaman zaman kumar turizmiyle anıldığını ancak turların kumar oynamak isteyenler için cazip olmadığını ifade eden Yazıcı, ”Kumar oynamak isteyen için Kıbrıs’a gitmek çok daha cazip. Kumar oynamak için Schengen vizesi alma zahmetine kimse katlanmak istemez” dedi.
Tatilini kruvaziyer gemilerde geçirenlerin tekrar kruvaziyer gemiyi tercih etme oranının yüzde 95 olduğunu söyleyen Yazıcı, kruvaziyer turizminin henüz otel turizmini olumsuz etkileyebilecek büyüklükte olmadığını ifade etti.
KUŞADASI, İSTANBUL VE İZMİR
Kruvaziyer turizmde en büyük liman konumundaki Kuşadası’na bu yıl 578 geminin yanaşması ve yaklaşık 500 bin turistin gelmesi bekleniyor.
Kuşadası’nda gemi sayısının yanı sıra Türk yolcuların ilgisinin de artması nedeniyle yeni iskele yatırımlarının gündeme alındığı belirtiliyor. Yapımı planlanan 3. iskeleyle limanın günde 6 büyük yolcu gemisiyle 20 bin turist ağırlayabilir duruma geleceği belirtiliyor.
Türk yolcular Kuşadası’ndan Atina, Girit, Rodos, Mykonos, Santorini’yi dolaşan turlara katılabiliyor.
İstanbul’da Salıpazarı-Karaköy Kruvaziyer Limanı’na yanaşan gemi sayısı da geçen yıl 320’ye ulaştı. Bu yıl 350 geminin beklendiği İstanbul’da yapımı süren Ataport Limanı’nın da kruvaziyer turizmine hizmet vereceği belirtiliyor. İstanbul’da bir ana liman oluşturulması halinde Karadeniz kıyılarındaki potansiyelin de kullanılabileceği belirtiliyor. Türk yolcular İstanbul çıkışlı olarak Yunan Adaları’nın yanı sıra Hırvatistan, İtalya, Yunanistan ve Mısır’ı içine alan turlara katılabiliyor.
Son yıllarda etkinliğini hızla artıran İzmir Limanı da sektördeki payını artırıyor. 2004 yılında İzmir Ticaret Odası’nın kruvaziyer gemilerin ayak bastı ücretlerini ödeme kararı sonrası her yıl katlanarak artan gemi sayısı mevcut rezervasyonlarla 2010’da 144’e ulaşacak. Kruvaziyer turizmde iç pazarda payını yüzde 23’e kadar çıkaran İzmir’de, Üçkuyular Semtinde bir kruvaziyer limanı kurulması için çalışmalar devam ediyor. İzmir çıkışlı olarak Yunanistan, Hırvatistan ve İtalya’ya seferler düzenleniyor.
Kruvaziyer gemilerin giderek daha sık uğradığı limanlar arasına giren Marmaris’e geçen yıl 67 gemi geldi. 2010’da İngiliz turizm acentesi Thomson’un Celebration isimli gemi için Marmaris’i çıkış limanı olarak kullanacağı ifade ediliyor.
Sektörün Türkiye’de gelişiminin önünde en büyük engel olarak gösterilen ayak bastı ücretlerinin yüksekliği konusunda Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım’ın İzmir’de yaptığı konuşmada kruvaziyer gemilerle gelen yolcular için bu ücretin 2 dolardan 1 dolara indirileceğini açıklamasının da sektörü hareketlendireceği belirtildi.