Türkiye, ABD’yi geride bıraktı, rekor kırdı

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) Kalkınma Yardımları Komitesi’nin açıkladığı rakamlara göre, gelişmekte olan ülkelere yapılan yardımlar 2013’te 134 milyar 800 milyon dolara ulaşarak yeni bir rekor kırdı.

2011 ve 2012’de gelişmiş ülkelerde devam eden kemer sıkma politikaları bu ülkelere yapılan yardımların gerilemesine neden olmuştu. Ancak 2013’te bu yardımlar açısından tekrar çıkış yaşandı.

Gelişmekte olan ülkelere yapılan yardımlarla ilgili Birleşmiş Milletler’in (BM) belirlediği bir hedef seviye bulunuyor. Buna göre, ülkelerin gelirlerinin yüzde 0,7’sinin gelişmekte olan ülkelere yardım olarak aktarılması öngörülüyor. 2013 yılı için bu seviyeyi yakalayan farklı ülke hikayeleri olduğu gibi, seviyeden uzaklaşan zengin ülkeler de dikkat çekti.

Örneğin Hollanda 1974 yılından bu yana ilk defa gelişmekte olan ülkelere yaptığı yardımlar açısından yüzde 0,7’lik BM hedefinin gerisinde kaldı. Bununla birlikte İngiltere ilk defa bu ülkelere yapılan yardımlar açısından bu hedefi yakalamış oldu.

MISIR’A YARDIM SIRALAMAYI DEĞİŞTİRDİ

Milli gelirine oranla 2013’te en çok yardım yapan ülkelerin başında Birleşik Arap Emirlikleri geliyor. Ülke, 2013 yılı tahmini rakamlarına göre, gelişmekte olan ülkelere 5 milyar 100 milyon dolar yardımda bulundu. Bu yardım rakamıyla ülke milli gelirinin yüzde 1,25’lik bir kısmını yardımlara ayırmış oldu.

Birleşik Arap Emirlikleri’nin bu yardım performansının arkasında Mısır’a yaptığı yardımların büyük payı bulunuyor. Birleşik Arap Emirlikleri’nin Mısır’a toplamda 3 milyar dolarlık yardımı 2013 Temmuz’unda yapılan askeri darbe sonrası gerçekleşti.

2013’te BM’nin yardım hedefinin altında kalan ülkeler arasında ise dünyanın büyük ekonomilerinin olması dikkat çekiyor. Geçen yıl hacim olarak en çok yardımı ABD yaptı. Ülke, gelişmekte olan ülkelere 31 milyar 500 milyon dolar yardım yaptı.

Fakat bu yardım hacmi, milli gelirine oranla yüzde 0,2 seviyesinde kaldı. Benzer şekilde Almanya’nın da 2013’te 14 milyar 100 milyon dolar yardım yapmasına rağmen, yardımlarının milli gelire oranının yüzde 0,4’ler seviyesinde kaldığı görülüyor.

TÜRKİYE GELİŞMİŞ ÜLKELERİ GERİDE BIRAKTI

Türkiye’nin milli gelirine oranla gelişmekte olan ülkelere yaptığı yardımlarda ABD ve Almanya gibi gelişmiş ülkeleri geride bıraktığı görülüyor. OECD rakamlarına göre, Türkiye 2013 yılında 3 milyar 300 milyon dolarlık yardım yaptı.

Türkiye, milli gelirinin yaklaşık olarak yüzde 0,5’ini gelişmekte olan ülkelere yardım olarak aktardı. Türkiye bu oranla ABD, Japonya, Avustralya ve Rusya gibi kendisinden daha büyük ekonomiye sahip ülkeleri de geride bırakmış görülüyor.

2002’de 85 milyon dolarlık yardım yapan ülkenin 11 yıllık süreçte 3 milyar 300 milyon dolarlık yardım rakamına ulaşmasında iki unsurun etkili olduğu görülüyor. Bunlardan ilki Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı’nın (TİKA) Türkiye’nin dış politikası gereğince faaliyetlerinin ve kullandığı bütçeleri genişletilmesi oldu.

Merkezi bütçe rakamlarına göre, 2013’te TİKA’nın personel ve diğer giderlerine ayrılan bütçe 2012 yılına göre yüzde 15 artarak 100 milyon TL seviyesine yükseldi. TİKA’nın yaklaşık 110 ülkede faaliyetleri bulunuyor.

Bunun yanında Türkiye’nin bölgesinde yaşanan çatışma ortamı da yardım rakamlarına etki etti. Ekonomi Bakanlığı rakamlarına göre, 2012 yılında Türkiye, Suriye’ye 4 milyon dolarlık insani yardım malzemesi gönderirken, 2013’te bu rakam 124 milyon dolar oldu.