Oruç Tutarken Günü Uyuyarak Geçirmeyin!
Oruçluyken sürekli uyumak, yapılan en büyük hataların başında geliyor. Bu dönemi sağlıklı geçirmek için günlük aktivitelerinizi devam ettirmelisiniz
Yılın en sıcak ve en uzun günlerinde oruç tutmak elbette ki kolay değil. Ancak vücudun açlığa ve susuzluğa karşı verdiği tepki kişiden kişiye değişmekle birlikte ilk birkaç günden sonra metabolizma bu duruma alışıyor. Sonrasında oruç tutmak çok daha kolay hale geliyor. Öyle ki normal şartlarda herhangi bir sağlık problemi olmayan herkesin oruç tutması mümkün. Kronik bir hastalığı olanlarda ise durum elbette ki farklı. Herhangi bir sağlık problemi olsun olmasın, oruç tutanların birtakım detaylara mutlaka dikkat etmesi gerekiyor. Acıbadem Taksim Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Edvin Murrja, Ramazan’ı sağlıkla geçirebilmek için önerilerde bulundu:
1- Suyu bir dikişte değil, iftarla sahur arasına yayarak için
İçilen suyun fazlası kısa sürede vücuttan idrar ile atılıyor. Bu nedenle suyu bir anda içmeyin ve mutlaka iftar ile sahur arasında aralıklarla tüketin. Özellikle gün içerisinde susuz kalacağınızı da düşünerek, bu arada yaklaşık 2 litre su içmelisiniz.
2- Sürekli karbonhidratlı yiyecekler yemeyin
Ramazan ayında mide ve bağırsak sistemi dinleniyor ve ihtiyacı olan besini iki öğün olarak alıyor. Bu sıkıştırılmış beslenme durumunda birçoğumuz su, sebze ve meyveyi azaltıp karbonhidrat ve yağ miktarı yüksek besinler tüketiyoruz. Halbuki yemek yenilen süre kısalsa da vücudun günlük ihtiyacı değişmiyor. Hatalı beslenmenin yanı sıra özellikle bu dönemde yaşanan halsizlik ile birlikte daha az hareket ediliyor. Ayrıca uzun açlık sonrası tatlılara yönelmek de hem sağlıksız beslenmenize, hem de fazla kalori almanıza yol açabiliyor.
YEMEĞİN YANINDA YOĞURT OLSUN
3- İftarda yemeğe aniden yüklenmeyin
Bütün gün aç kalmanın etkisiyle iftarda hızlı bir şekilde yemeğe yüklenmek, özellikle risk grubunda olan bireylerde kalp krizi, beyin kanaması ve felç gibi sorunları beraberinde getirebiliyor. Bu nedenle hem iftarda, hem de sahurda yemeğe süre ayırmalı ve mutlaka zamana yaymalısınız. İftarda yemeğe ılık bir çorba ile başlayıp ardından 10-15 dakika beklemelisiniz. Bu bekleme süresinde mideniz rahatlayacaktır. Sonrasında ana yemeğe geçebilirsiniz. Ana yemekte de etli veya etsiz sebze yemeği ile yoğurt sağlıklı bir tercih olacaktır. Tatlılar Ramazan ayının vazgeçilmezi olarak düşünülse de özellikle hamurlu tatlılar sağlık açısından risk oluşturabiliyor. İlla tatlı yemek istiyorsanız sütlü tatlıları ya da dondurmayı tercih edebilirsiniz.
4- Sahurda aşırı tuzlu ve tatlı yiyeceklerden uzak durun
Gün içerisinde açlığı ve susuzluğu en az derecede hissetmeniz için sahurda yediğiniz yiyeceklere dikkat etmelisiniz. Aşırı tuzlu ve tatlı yiyeceklerden uzak durmalısınız. Bu tip yiyecekleri fazla tüketmeniz, gün içerisinde çok daha fazla susamanıza neden oluyor. Ayrıca lif içeren sebze, meyve ve tam tahıllı besinler ile proteinli gıdalar da uzun süre tokluk hissi veriyor. Bu nedenle sahurda zeytin, peynir, domates, yumurta, tam tahıllı ekmek, süt ve yoğurt gibi yiyecekleri içeren bir mönü hazırlayabilirsiniz.
HAREKETSİZ KALMAMALISINIZ
5- Günü uyuyarak geçirmeyin
Sıkça yapılan yanlışlardan biri de oruç tutulan sürenin çoğunu uyuyarak geçirmek. Bu dönemi sağlıklı geçirmek için mutlaka günlük aktivitenizi diğer günlerde olduğu gibi devam ettirmelisiniz. Aksi takdirde vücudunuzla birlikte metabolizmanız da uyku moduna giriyor ve oldukça yavaşlıyor. Hareketsiz kalan vücut iftar saatlerinde birden yemeğe yüklenince kilo alımı da kaçınılmaz hale geliyor.
6- İftardan sonra hareketsiz kalmayın
Uzun zamandır düzenli spor yapıyorsanız tempoyu biraz düşürerek devam edebilirsiniz. Eğer düzenli spor yapmıyorsanız daha sağlıklı olmak için hafif bir spora başlayın. Gündüz saatlerinde spor yapmak sıvı kaybına ve gün içi verimin azalmasına neden olur. İftardan bir-iki saat sonra 30 dakikalık orta tempolu bir yürüyüş yapın.
7- Yatarken başınızın yüksekte olmasına dikkat edin
Acıkma korkusu farkında olmadan midemizi gereğinden fazla doldurmamıza neden oluyor. Midede yanma, ağrı, çarpıntı, ağıza acı su gelmesi, öksürük gibi birçok şikayet ile karşımıza çıkan bu hatalı davranışı birkaç noktaya dikkat ederek düzeltmek mümkün. Yemekten hemen sonra uzanma pozisyonuna geçmeyin. Uyurken ya da uzanırken başınız yaklaşık 15-20 cm. yüksekte olsun. Böylece yemek içeriğinin yemek borusuna doğru kaçmasını önleyebilirsiniz.
8- Dar kıyafetlerden uzak durun
Özellikle iftar ve sahur saatlerinde yani yemek yediğiniz zaman diliminde karnınızı sıkıştıracak giysilerden uzak durun. Çünkü dar kıyafetler karın basıncının ve dolayısıyla reflü şikayetlerinin artmasına neden oluyor.
KALP VE BÖBREK HASTALARI İÇİN SAKINCALI OLABİLİR
1-KAL P YETMEZLİĞİ OLANLAR VE SON ALTI AYDA KALP KRİZİ YA DA AMELİYATI GEÇİRENLER
Kalp yetmezliği olan hastalarla, son altı ayda kalp krizi veya kalp ameliyatı geçirmiş, gündüz ilaç alması gereken hastaların oruç tutması sağlık açısından sakıncalı. Günlük aktivitelerini rahat yapabilen ve gün içi ilaç almak zorunda olmayan hastalar oruç tutabilir. Ancak mutlaka ağır yemeklerden uzak durmaları ve sıcak havada dışarı çıkmamaları gerekiyor.
2- İLAÇ KULLANANAN DİYABET HASTALARI
Özellikle tip 2 diyabette uzun süren açlık ile birlikte hipoglisemi riski artıyor. Terleme, baş dönmesi, açlık gibi belirtilerle ortaya çıkan hipoglisemiye acil müdahale edilmezse bilinç kaybı gibi durumlar yaşanabiliyor. Bu yüzden ilaç kullanan diyabet hastalarının oruç tutmaları sakıncalı. Diyetle şekeri iyi seyreden hafif şeker hastaları ise beslenme kurallarına dikkat ederek oruç tutabilirler.
3- BÖBREK YETMEZLİĞİ OLANLAR
Artan sıcaklıkların etkisiyle terleme ve susuzluk, sağlıklı bir kişide sorun oluşturmayabiliyor. Ancak böbrek fonksiyonları sınırda seyreden hastalarda böbrekler bu durumdan olumsuz etkileniyor. Böbrek yetmezliğinde en önemli tedavi su içilmesi olduğundan, kronik böbrek hastalarının oruç tutmaları sakıncalı.
RAMAZAN ÖNCESİ KONTROLLERİNİZİ YAPTIRMAYI UNUTMAYIN
Hamilelerin, emziren annelerin, 9 yaşın altındaki çocukların, çok yaşlı ve hasta olan insanların, böbrek veya karaciğer yetmezliği olanların, ağır enfeksiyon geçirenlerin de oruç tutmaları tavsiye edilmiyor. Özellikle diyabet, kalp, hipertansiyon gibi kronik hastalıkları olan ve oruç tutmak isteyenlerin Ramazan’dan önce mutlaka gerekli kontrollerini yaptırmaları gerekiyor.