İşte 12 Eylül’ün gizli belgeleri!

Balyoz ve 12 Eylül’ün Bayrak Harekât Planı aynı babanın çocukları. 12 Eylül’ün ünlü generali Bedrettin Demirel Genelkurmay’da her zaman bir tane bulunan o planların ortak adını vermişti: Dev-Kurt (Devleti Kurtarma Planı)

Taraf Gazetesi’ne kocaman bir bavul içinde ulaştırılan ‘Balyoz’ darbe planı evraklarının içinde çok önemli bir başka dosya daha vardı. Dosyanın adı ’12 Eylül 1980 ihtilali Dokümanları’.

Taraf gazetesinden Yıldıray Oğur, o dosyadan çıkan belgeleri bir yazı dizisi haline getirdi ve bugün ilk bölümünü yayınladı.

28 Şubat 1997’de postmodern bir darbeyle iktidardan edilen Refah Partisi’nden kopan bir grubun kurduğu Adalet ve Kalkınma Partisi 3 Kasım 2002’de tek başına iktidara geldi. Hemen bir ay sonra hazırlandığı ortaya çıkan balyoz Harekat Eylem Planı’nın altında imzası olan kişi 28 Şubat postmoderm darbesinin merkez üssü olan Batı Çalışma Grubu’nun başındaki bir generaldi.

DEMİREL’İ DEVİRME GİRİŞİMLERİ 

Ama bu Türkiye tarihinde ilk kez yaşanmıyordu. 27 Mayıs 1960’da kanlı bir darbeyle iktidardan uzaklaştırılan Demokrat Parti’nin devamı olan Adalet Partisi, 1965 seçimlerinde yüzde 50’nin üzerinde bir oyla glemişti. Bu 27 Mayıs’ı bayram olarak kutlayan bir ülkede askerler için kabul edilemez bir durumdu. Ardından yaşanılan ABD Dışişleri Bakanlığı’nın iki yıl önce üzerinden gizliliği kalkan o yıllara ait raporlarından okuyalım:

ÇARPICI ABD RAPORU

“1965’ten sonra yıllar içerisinde zaman zaman askeri darbe hazırlıkları olduğuna ilişkin raporlar çıktı. Darbe hazırlığı içinde olanlar albaylar düzeyinde ve bunları 1960 darbesini yapan grupla da bağlantıları var. Demirel’i devirme girişimlerinin devam edeceğine ilişkin hiçbir kuşku yok.”

ÇEKMECEDE BEKLEYEN PLANLAR

1988 yılında Milliyet gazetesine bir röportaj veren dönemin kudretli generali ve darbenin başındaki Kenan Evren’in yakın arkadaşı Bedrettin Demirel, 1965 yılında askeriye içinde yapılan bu planların adını bile veriyordu:

DEVLETİ KORUMA PLANLARI GENELKURMAY’DA HEP VARDI

Dev-Kurt. Yani “Devleti Kurtarma Planı.” Ve ekliyordu Demirel “Kısa adı Dev-Kurt olan devleti kurtarma planı hep vardır Genelkurmay’da. Yıllardır vardır. 12 Eylül’de zuhur etmiş bir plan değildir. Devlet görevini yapamayınca 12 Eylül’de Dev-Kurt kuvveden fiile çıktı” (1)

Milliyet’te çıkan aynı röportajda Bedrettin Demirel, daha sonra 12 Eylül ile ilgili olarak çok tartışılacak o sözleri de söyleyivermişti:

“12 Eylül için şartların olgunlaşmasını bekledik.” 12 Eylül’de “şartlar olygunlaşınca” kuvveden fiile çıkacak Dev-Kurt’un özel bir adı vardı: Bayrak.

GENÇ SUBAYLAR RAHATSIZDI

Her şey 7 Mart 1978’de Kenan Evren’in Genelkurmay Başkanlığı koltuğuna oturmasıyla başladı. Siyasi istikrarsızlık ve önü arkası alınamayan şiddet olayları yüzünden artık genç subaylar rahatsız olmaya başlamıştı. Hatıralarında o günleri şöyle anlatıyor Evren: “Derhal bir müdahalenin gerekli olduğuna inanan çevrelerin beni korkaklıkla, pısırıklıkla suçladıklarını tahmin ediyordum. Böyle mektuplar da alıyordum. Fakat ne derlerse desinler en son dakikaya kadar bıçak kemiğe dayanıncaya kadar sabretmeye kararlı idim.”

BAYRAK 78’İN ORTASINDA ÇEKİLİYOR

28 Ağustos’ta Şanlırfa’nın Hilvan ilçesinde büyük bir Kürt ayaklanmasına dönen cenaze töreni sonrası asker sıkıyönetimin genişlemesini ve bölgede geniş bir silah araması yapmak istedi. Ecevit ise şiddetin hukuk dışına çıkılmadan bitirilmesini istiyor, sııkyönetim ilanına direniyordu.

ÜÇ KİŞİLİK KOMİSYON

Evren onu göreve getiren Ecevit’i ikna etmek için uğraşmayacaktı. Genelkurmay ikinci Başkanı Haydar Saltık’ı çağırarak, “Bu iş böyle gitmez. Bir ekip kur ve ne gibi gibi çözüm yolları bulunabilir, araştır. Durumu bana rapor et. Unutma, çalışmalarınız gizlidir” dedi. 1978’lerin ortalarından itibaren Saltık’ın başkanlığındaki üç kişilik komisyon darbe için çalışmaya başlamıştı.