Eğitim fakültesi kontenjanları azaltılıyor!

”MEB’in yeniden yapılandırılması önemli bir değişiklik”-

Soru: Milli Eğitim Bakanlığının 2011 yılı politikalarını, projelerini değerlendirdiğinizde neler söyleyebilirsiniz?

Bakan Dinçer: 2011 yılında, Bakan olmamdan sonra hemen yaptığımız çok önemli bir değişiklik bakanlığın yeniden yapılandırılması oldu. Bu süreç Milli Eğitim Bakanlığının çok uzun yıllardan beri arzu ettiği ve gerçekleştirmeyi düşündüğü bir meseleydi. Geriye giderek bakacak olursak 1994 yılından beri yeniden yapılanması için çaba sarf ediliyordu. Bunun için pek çok bakan niyetlenmişti, yine bu doğrultuda Dünya Bankası, Avrupa Birliği ile birçok proje uygulanmıştı, ama bu zamana kadar hep gecikmişti. 2011 yılındaki en temel değişikliklerden birisi bu oldu. Milli Eğitim Bakanlığı normal, mekanik bir bürokrasi özelliğinden hızla sıyrılıp, daha profesyonel bir bürokrasi niteliğini taşımaya yönelik adımları attı.

Yeniden yapılanmanın ortaya koyduğu temel değişikliklerden birisi daha çok idari ve günlük problemleri takip eden bakanlık olmaktan, daha çok gelecek yönelimli ve eğitimin niteliğine vurgu yapan bir içerik kazanmaya başlıyor. Bakanlık bünyesinde ortaya koyduğumuz yeni birimlerle birlikte doğrudan doğruya eğitimin kendisiyle, eğitim sisteminin politikalarıyla, eğitim öğretimin materyalleriyle öğrencilerin sosyal etkinlikleriyle ve öğrenci işleriyle, eğitim ortamlarının geliştirilmesiyle ilgili doğrudan birimler kurduk. Aslında bu tip konularla daha önceden Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı ilgileniyor, diğer bakanlık birimleri idari işleri takip ediyordu. Şimdi ise farklı bir perspektifle şu uygulamayı yapacağız. Bakanlık kendisi doğrudan doğruya eğitimin niteliğiyle ilgili konular üzerinde duracak. Talim ve Terbiye Kurulu ise eğitim sistemi, politikaları ve müfredatın geliştirilmesi konusunda daha çok odaklanacak. Böylece görev ve fonksiyonlarda tam yerine oturan bir ayrışım sağlanabildi.

2011 yılı için üzerinde duracağımız değişikliklerden birisi kız öğrencilerimizin okullaşması ile ilgili programlardır. Daha önceki yıllarda, 2000’li yılların öncesine gidildiğinde ilköğretimde okuyan 100 erkek öğrenciye karşın 80 civarında bir okullaşma oranından bahsediyorken, geçtiğimiz yıl itibariyle okuyan 100 öğrenciye karşın, 100.4 kız öğrencimiz okumaya başladı. Bununla ilgili çok güzel kampanyalar düzenlenmişti. Ayrıca tüm eğitim camiası olarak, okul yöneticisi, öğretmenler, il ve ilçe müdürleri olarak çok özel programlar ve projelerle, adrese dayalı kayıt sisteminde çağ yaşında olup okula devam etmeyen her çocuk için tek tek takip etmeye başladık. Bunlar olumlu sonuçlar veriyordu. Bu bakımdan çok önemli gelişme sağlandı.

”Okullaşma oranı 5 yaş grubunda yüzde 67’ye çıktı”-

Diğer üzerinde durulacak bir husus da okullaşma oranlarının hızla artmaya başlamasıdır. Sadece derslik sayılarımızda bir artıştan bahsetmek yeterli değil, gerçekten de derslik sayılarında bir artış oldu, ama daha önemlisi okullaşma oranlarında daha büyük bir artıştan bahsedilebilir. Örneğin, 2002 yılından önce okullaşma oranlarında okul öncesi eğitimden bahsetmek hiç mümkün değil, yüzde 5’lerde. Özellikle 3-5 yaş grubuna bakıldığında yüzde 5-7’lerde bir okullaşmadan bahsediyorken, bugün 3-5 yaş grubunda yüzde 43’e, 5 yaş grubunda ise yüzde 67’ye çıktı. Önümüzdeki yıl için yüzde 100’e ulaşmak için çaba sarf ediyoruz. Çok ciddi bir gelişme, okul öncesi eğitim Türkiye için önemli bir sorun olmaktan çıkacak görünüyor.

İlköğretimde yüzde 99’a varan bir okullaşma oranına ulaşıldı. Ortaöğretimde ise yüzde 69,18 oranında bir okullaşmaya sahibiz. Önümüzdeki birkaç yıllık süre içerisinde de bunu yüzde 90’ının üzerine çıkarmayı planlıyoruz. Mesleki eğitimde ise 28 Şubat sürecinde bu katsayı uygulamalarındaki farklılık nedeniyle oldukça düşen okullaşma oranlarının artmaya başladığını söylemek mümkün. Neredeyse yüzde 40’lara kadar inen bu oranlar, bu yıl itibariyle yüzde 49-50’ye yaklaştı. Büyük ihtimalle bu oranlarda ciddi bir gelişme olacağını tahmin ediyorum.

”Yeniden yapılanma konusunda çok ciddi destek gördük”

Soru: Özellikle Milli Eğitim Bakanlığının teşkilat yapısına ilişkin düzenlemeyi vurguladınız. Gelen tepkileri, değerlendirmeleri nasıl buluyorsunuz? Bu konu toplumdan, siyasetten yeterince ilgi, destek gördü mü?

Bakan Dinçer: Özellikle yeniden yapılanma ilgili kanun çıktıktan sonraki süreci takip etmişseniz çok net bir şey görülecek, hakikaten biz o konuda çok ciddi destek gördük. Hem öğretmen sendikalarımızdan hem eğitim camiasından hem de bakanlık çalışanlarından bu konuda destek gördüğümüzü ifade etmem mümkün. Kamuoyu zaten bu konuda çok yoğun bir beklenti içerisinde olduğu için biz o beklentiyi de cevap vermiş olduk. Değişim süreci sadece bir kere kanun çıkararak, ya da bir değişiklikle ilgili karar vererek tamamlanan bir süreç değil. Değişim uzun süreli ve sürekli yapılması gereken bir süreç. Hele hele böyle çok temelden bir değişikliği esas almışsanız, bunun arkasından bir dizi değişikliğin geleceğini de hesap etmek lazım.

Başlangıçta çok olumlu gelişmeler olmasına karşın bizlerin değişik safhalarda yaptığı değişiklikler farklı etkiler yaratabiliyor. Bazen verdiğimiz kararlarla yönetici değişikliği yaptığımızda, o yönetici değişikliğiyle alakalı bireysel ya da sendikaya dayalı bazı eleştiriler bize yöneltilebiliyor. Bunları da anlayışla karşılamak ve bu tip eleştirileri de belki ‘hakikaten acaba bir hata mı yapılıyor’ diye görüp değerlendirmeye almak mümkün. Nitekim öyle yapıyoruz, ancak temelde şunu söylemek lazım bu tip değişiklikler biraz sabır gerektiren, bir sonraki hamlede de ne olacağını tahmin etmeyi, ona dair bir öngörü oluşturmayı gerektiren durumlardır. Bugün biz istemesek de bazen yöneticilerimizi görevden alabiliyor, değiştirebiliyoruz. İstesek de herkese kendi kabiliyetine uygun görev vermekte sıkıntı yaşayabiliyoruz. Ama zaman içerisinde bütün bunların aşılacağını, uluslararası düzeyde rekabet edebilir, çocuklarımızın eğitim kalitesi için mücadele eden farklı bir yapı kurma imkanımız olur diye düşünüyorum.

”Mesleki gelişimini sağlayacak eğitimleri sürekli kılmak istiyoruz”-

Soru: Yeni atanan öğretmenlere yönelik verilen uyum eğitimi önümüzdeki yıl da devam edecek mi? Önümüzdeki süreçte Milli Eğitim Bakanlığının öğretmen yetiştirme politikası nasıl olacak?

Bakan Dinçer: Her şeyden önce eğitim, çok yararlı bir çabadır. O açıdan bakıldığında yaşınıza bakmadan, sahip olduğunuz uzmanlık konusuna bakmadan, hangi konuda olursa olsun yapılacak eğitimin mutlaka o insanın niteliğine katkıda bulunacağını kabul etmemiz lazım. Biz, öğretmenlerimizi göreve başlarken bir oryantasyon eğitimine tabi tutmaya başladık. Çok olumlu tepkiler aldık. Öğretmenlerin gittikleri illerde buna dair ihtiyaç duyduklarını kendilerinin de ifadelerinde görüyoruz. Bu eğitim programında sadece pedagojik formasyonla ilgili eğitimler verilmiyor. Okul yönetimi, kişiler arası ilişkiler ve etkileşim, öğretmen öğrenci arasındaki ilişkiler, çevre yönetimi, gittikleri kentin yerel ve kültürel özellikleriyle ilgili bilgileri de aktarıyoruz. Bu son oryantasyon eğitiminde buna ek olarak tabii afetlerde ne yapılacağına dair, psikolojik tedavi ve rehabilitasyonla ilgili bilgiler de aktarıldı.

Bu sürecin, öğretmenlerin öğretmenlik mesleğine uyum sürecini çok kısaltacağını düşünüyorum. Eğitimleri burada bırakmak niyetinde değiliz. Özellikle öğretmenlerimizin mesleki gelişimini sağlayacak eğitimleri sürekli kılmak istiyoruz. Kariyer planlamasıyla öğretmenlerimizin mesleki gelişimine yönelik eğitim programlarını da birbirine paralel haline getirdiğimizde, artık bir öğretmen için bir okula gitmek, bir ile gitmek ve orada emekli olana kadar tek düze ve rutin bir hayat içerisinde, mesleki bir çaba sarf etmek olmamalı. Bunun yerine aynı yerde bile kalsa hem mesleki kariyerinde değişme ve gelişmelerin olduğu hem de kendi niteliklerini geliştirebildiği bir yapı kurulsun istiyoruz.

Geçtiğimiz aylarda öğretmenlik mesleğiyle ilgili çok önemli bir program ortaya koyduk. Kendi alanında yapılan ilklerden biri olarak ifade edilebilir. Ulusal Öğretmen Stratejisi Çalıştayı diye başlıklandırdığımız bir çabaydı bu. Öğretmenlik mesleğiyle ilgili ne kadar uzman varsa hepsinin bir araya geldiği bir programda, öğretmenlik mesleğini daha ne kadar geliştirebiliriz, sorunlarını nasıl çözeriz üzerinde tartışmalar yapıldı. Sanıyorum ilk taslak raporlar bugünlerde çıkacak. O taslak raporlar üzerinde bir gözden geçirme yaptıktan sonra eğer ihtiyaç duyuyorsak strateji için ikinci bir toplantı yapılabilir. Aksi taktirde stratejileri kararlaştırdıktan sonra kamuoyuyla paylaşacağız.

Soru: 2012 yılında kaç öğretmen ataması yapılması planlanıyor?

Bakan Dinçer: Bu konuda bilgim yok. Ben elimden gelen çabayı ortaya koyacağım. Geçtiğimiz yılda da öğretmenlerin mağdur olduğunu düşünüyoruz. Onu da telafi edebilir miyiz diye yoğun çaba sarf edeceğim. Ama elimizden ne geliyorsa, hükümet bu konuda bizim için neyi uygun görüyorsa onu yapmak için elimizde imkan olacak.

”MEB’de öğretmen planlaması için ilk kez bir birim”

Soru: Eğitim fakültelerinden mezun olan öğretmen adayları var, bir tarafta bakanlığın öğretmen ihtiyacı var. Bunları dengelemek adına genel bir planlama konusunda neler söyleyebilirsiniz?

Bakan Dinçer: Şunun farkına varılması gerektiği kanaatindeyim. Eğitim sistemi üzerine konuşuyorsanız temelde onun çekirdeğinde öğretmen olur. Bugün siz altyapınızı dünyanın en iyi altyapısına dönüştürebilirsiniz, yeteri kadar dersliğe sahip olabilirsiniz, bilişim teknolojilerini en fazla kullanan ülke de olabilirsiniz, ancak öğretmeniniz nitelikli değilse ve öğretmenlik mesleğine kendini adamamışsa o zaman bütün bunların etkisi çok sınırlı kalacaktır. Eğitimin niteliğini, seviyesini belirleyen ana öge öğretmenin kendisidir. Bu yüzden bizlerin her birisi öğretmen ve öğretmenlik mesleği üzerine konuşurken bunun farkında olarak meseleleri yorumlamak ihtiyacındayız. Bizim genelde meselelere baktığımızda daha çok öğretmenin bizatihi kendisi veya öğretmenlik mesleğinin kendisi üzerinde durmaktan çok, çokça atama, ücret ve maaş meselelerine odaklandığımızı görüyorum. Tabii ki bunlar da çok önemli. Bunlar üzerinden de fikir yürütmeli, tartışma yapmalıyız, ama sadece bunlar üzerinden yapacağımız tartışmalar yetersiz kalacaktır.

Türkiye’de pek çok gencimiz bugün öğretmen olma konusunda sıkıntı yaşıyorsa bunun sorumlusu biziz, tedbirini almak da bize düşer. O yüzden Milli Eğitim Bakanlığında ilk kez öğretmen ihtiyacının planlamasıyla ilgili bir birim kuruyoruz. Bunun, gelir gelmez yaptığımız ilk faaliyetlerden birisi olarak altını çizecek olursak, konuya verdiğimiz önemi de