Askeri yargı yerine Danıştay getirildi

Ersan ATAR’ın haberi

Başbakan Tayyip Erdoğan’ın “üç general krizi” devam ederken gerçekleştirdiği Lübnan ziyareti dönüşünde “İki başlı yargıyı değerlendireceğiz” sözü, hayata geçiyor. AB’ye taahhütler arasında da yer alan Yargı Reformu Strateji Belgesi Eylem Planı’na göre, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi (AYİM) kısa vadede kaldırılacak.

Adalet Bakanlığı tarafından 2009’da hazırlanıp AB’ye sunulan “Stratejik Eylem Planı”nda, yargıyla ilgili rota çiziliyor. Strateji Belgesi ve Eylem Planı’nda, “Askeri mahkemelerin sadece hakim sınıfından olan üyelerden oluşması”, “Askeri mahkeme binalarının askeri yasak bölgeler dışına çıkarılması”, “Askeri mahkemelerin görev alanlarının yeniden değerlendirilmesi” ve son olarak, “AYİM yargılamalarının Yüksek Mahkeme (Danıştay) bünyesinde iki dereceli hale getirilmesi” başlıkları yer alıyor.

AYİM’YE PAYDOS

“AYİM” başlığı altında bu mahkemenin genel çalışma yöntemleri ile ilgili bilgi verildikten sonra Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin “hakları ihlal edilenlerin etkili başvuru yapabilmeleri”ni düzenleyen 13’üncü maddesi hatırlatılıyor ve ardından “Bu durumda AYİM’nin daireleri veya daireler kurulunca ilk derece olarak verdikleri kararlarına karşı etkili bir ikinci derece başvuru yolunun oluşturulması amacıyla ilgili kurumlarla işbirliği halinde çalışmalar gerçekleştirilecektir” ifadeleri yer alıyor.

Tüm yargı kurumlarının “ortak hassasiyetleri” ile hazırlanan Strateji Belgesi’ndeki bu genel taahhüt, Adalet Bakanlığı’nın tek başına hazırladığı “Yargı Reformu Strateji Belgesi Eylem Planı”nın “kısa vadede yapılacaklar” hanesine ise “Askeri Yüksek İdare Mahkemesi yargılamalarının adil yargılanma ilkesi çerçevesinde Yüksek Mahkeme bünyesinde iki dereceli hale getirilmesi için çalışmalar yapılması…. Yargılamaların Yüksek Mahkeme bünyesinde iki dereceli hale getirilmesi için gerekli mevzuat değişiklikleri yapılacaktır” diye yansıtıldı.

Plandaki “yüksek mahkeme” tabiri ilk bakışta AYİM olarak algılansa ve bu mahkeme içinde iki dereceli yargılama yapılacağı algısı oluşsa da burada sözü edilen “yüksek mahkeme”nin Danıştay olduğu Plan’ın “Tanımlar” bölümünden çıkıyor. Çünkü bu bölümde, “Yüksek Mahkemeler: Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ve Danıştay” ibaresi bulunuyor. Buna göre, AYİM kısa vadede kaldırılarak, yaptığı işler Danıştay tarafından yürütülecek. Danıştay’ın bir veya birkaç dairesi, AYİM dairelerinin işlerine bakacak. Danıştay Dava Daireleri Kurulu da bu dairelerin temyiz makamı olacak.

SADECE DİSİPLİNE BAKACAK

Yine Strateji Belgesi ve Uygulama Planı’nda, askeri mahkemelerin görev alanlarının daraltıldığı, sadece askerlerin asker olmalarından dolayı işledikleri disiplin suçlarına bakmakla görevli hale geldikleri hatırlatıldı. Adalet Bakanlığı bu hedefi de “kısa vadede yapılacaklar” arasında gösterdi. Askeri Mahkeme binalarının askeri bölgeler dışına çıkarılması ise orta vadede yerine getirilecek taahhütler içinde sayıldı.

SABAH