As Hastalığı Nedir, Belirtileri Nelerdir?

Çölyak hastalığı, genetik olarak yatkın kişilerde glüten denilen buğday, arpa ve çavdarda bulunan bir proteinin alınmasıyla oluşan vücudun kendi kendine yaptığı iltihabi durumdur. Glüten alındığında ince bağırsakta iltihap oluşmaya başlar. Vücudumuz kendisini yabancı maddelere karşı korur. Genetik olarak yatkın kişilerde glüten alınmasıyla beraber vücut, glüteni yabancı madde olarak algılar. Bu antijene karşı antikor oluşturur. Oluşan antikorlar iltihabi sistemi devreye sokarak ince bağırsak yüzeyine hasar oluşturur. Villi denilen, besinlerin emilimini sağlayan yapılarda atrofi yani körelme oluşur. Vücudumuz için gerekli mineral ve vitaminlerin emilimi bozulur. Bu eksikliklere bağlı diğer hastalıklar da oluşmaya başlar. Daha çok çocuk yaşlarda görülmekle beraber her yaş grubunda görülebilen bir hastalıktır.

bugdayÇölyak hastalığında, genetik olarak duyarlı kişilerde tahıl glüteni ince bağırsak hasarına, vilöz atrofi ve kript hiperplaziye sebep olur. Hasar glütensiz diyet ile geriye çevrilebilir ancak eğer hasta normal diyete başlarsa tekrar eder. Çölyak hastalığı ayrıca bir cilt hastalığı olan dermatitis herpetiformis olarak da kendini gösterir, özellikle dirsekler ve kalça bölgelerinde kaşınma, kabarık kızarıklık olarak ortaya çıkar. İnce bağırsak mukozal hasarı ayrıca dermatitis herpetiformiste de bulunur ama çoğu zaman çölyak hastalığında olduğundan daha hafiftir.

Çölyak Belirtileri Nelerdir?

Erişkinlerde daha çok kansızlık, erken yaşlarda ortaya çıkan kemik erimeleri, karaciğer enzimlerinde bozukluklar görülebilir. Bazen de cilt hastalığı olarak ortaya çıkabilir. Çocuk yaş grubunda büyümede yavaşlama, gelişmede gerilik, karın ağrısı ve şişkinliği, ishal, kansızlık, huzursuzluk ve sinirlilik gibi belirtiler verir. Hastalık teşhis edilerek tespit edilmezse sindirim hastalığı olması nedeniyle demir başta olmak üzere kalsiyum, magnezyum, vitamin ve protein alınımında, karbonhidrat ve yağların emiliminde bir yetersizlik ortaya çıkar. Bütün bu bozuklukların neticesinde demir eksikliği anemisi, A vitamini emilemediği için gece körlüğü, B12 vitamini emilimine bağlı olarak kanamalar ve morarmalar, ayrıca nöropatik his kusurları oluşur.