ABD Türkiye’yi tehtit etti

Bir kara liste veren Amerikalılar, ‘Ambargoya uymazsanız, size yaptırım uygularız’ diye gözdağı verdiler

Milliyet
Gazetesi’nin haberine göre, Ağustos ayında Türkiye’ye gelerek İranlı
banka ve şirketlerle iş yapmamaları konusunda Türk bankalarına gözdağı
veren Amerikalılar olayın üzerinden iki ay geçmeden ikinci uyarı ve
gözdağı için tekrar Türkiye’ye geldi.

Daha önce ABD Dışişleri
Bakanlığı’ndan bir heyet Türkiye’ye gelirken bu kez ABD Hazinesi’nden
bir heyet Türkiye Bankalar Birliği’ne (TBB) gitti.

ABD Hazine
Bakanlığı Terörizm ve Mali İstihbarat Müsteşarı Stuart Levey’in
başkanlığındaki heyet, TBB Yönetim Kurulu Başkanı Ersin Özince’nin
başında bulunduğu bir heyetle görüştü.

Temmuz ayında Amerika’da
yasalaşan İran ambargosu ve Birleşmiş Milletler’in (BM) bu yöndeki
kararlarını TBB yetkilerine okuyan ABD’li heyet, ambargo kapsamında
belirledikleri ‘kara listeyi’ Türk bankacılara iletti. Amerikalılar,
Türk bankacılık sektörünün ambargo kararlarına uymaması ve kara listeyi
dikkate almaması halinde ABD’nin uygulayacağı yaptırım ve cezaları
ilettiler.

Bu konuda üyelerini uyarmalarını isteyen heyet, TBB
yetkililerine kibar bir üslupla İran’a karşı alınan ambargo kararlarının
dünyada hangi ülkeler tarafından dikkate alındığını da iletti.

Amerikalılar başta Avrupa olmak üzere Japonya dahil dünyanın büyük bir bölümünün ambargoya riyayet ettiğini söyledi.

Türkiye
dışında başka ülkelere de gideceklerini belirten heyet, böylece
ağustostaki uyarı ziyaretinden sonra Türk bankalarına ikinci uyarısını
da yaparak, Türkiye’nin BM dışında Amerika’nın aldığı kararları da
dikkate alması konusunda ciddi uyarıda bulundu.

Sistemi kilitleme tehdidi

ABD’nin
İran’la iş yapmaları halinde Türk bankacılık sistemini tehdit eden
yaptırımlarının başında yurtdışındaki bankalar ile muhabirlik
ilişkilerini dondurmak, yurtdışındaki para ve varlıklarına el koymak,
sendikasyon anlaşmalarını durdurmak, para cezası kesmek, yurtdışı
seyahatlerinde Türk bankacıları terörün finansmanına aracılık suçu ile
suçlayarak tutuklamaya kadar giden yaptırımlar yer alıyor.

ABD’nin
bu tehditleriyle karşı karşıya kalan Türk bankacılar ise yaşanan
gelişmelerin siyasi olduğunu, konunun Amerikalı yetkililerle Türk
siyasetçiler tarafından çözümlenmesi gerektiğini belirtti.

Maliye, BDDK ve MASAK’la da görüşecek

ABD
yönetimi, İran’ın ticari faaliyetlerini daha fazla baskı altına almak
amacıyla ABD Hazine Bakanlığı Terörizm ve Mali İstihbarat Müsteşarı
Stuart Levey’i Türkiye ve Azerbaycan’a gönderdi.

Önceki gün
Bakü’de temaslarda bulunan Levey, dün de İstanbul’da bankacılık ve özel
sektör temsilcileriyle bir araya geldi. Bugün Ankara’da temaslarında
bulunacak olan Levey’nin Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Feridun
Sinirlioğlu ile Maliye Bakanlığı, BBDK ve MASAK yetkilileriyle bir araya
gelmesi bekleniyor.

Levey, nükleer programı nedeniyle İran’a
yönelik Birleşmiş Milletler ambargosunun dördüncü safhasını devreye
sokmak için görüşmeler yürütüyor.

Wall Street Journal gazetesi,
Levey’nin ziyaretlerini konu ettiği haberinde Türkiye’nin son aylarda
İran’a yönelik kampanyanın “zayıf halkası” olarak görüldüğü yorumunda
bulundu.

‘Acemler bizim için bunu yapmazdı’

Ankara-Washington
hattında bugünlerde her meseleye İran kara kedi gibi sızıyor. ABD,
nükleer programından taviz vermeyen İran’ın etrafındaki çemberi
daraltmak için yaptırım kartını oynuyor.

Türkiye hâlâ barışçıl
çözümün mümkün olduğuna inanıyor. Türkiye ile ABD arasında “model
ortaklık” olarak bilinen ekonomik ilişkileri güçlendirmek için bakanlar
düzeyindeki toplantıya da İran gölgesi düştü.

Washington’daki
toplantıda Türkiye’yi koordinatör bakanlar Ali Babacan ve Zafer
Çağlayan, ABD’yi ise Ticaret Bakanı Gary Locke ile Ticaret Temsilcisi
Ron Kirk temsil etti.

Dört eşbaşkan, görüşme sonrası açıklamada,
İran konusunun gündeme gelmediğini, daha çok ekonomik ilişkiler
konusunda işbirliğini artırmaya yönelik konuları ele aldıklarını
söyledi.

Washington’daki Türk Büyükelçiliği’nde Çağlayan ile
birlikte düzenlediği toplantıda Babacan, İran’la ilgili, “Bu toplantıda
gündeme gelmesi yanlış.

Çünkü ABD’nin tek taraflı aldığı kararı
ikili ortamda tartışmaya açmak yanlış” dedi. Heyetteki bürokratlar ise
resmi temaslarda olmasa bile atılan her adımda karşılarına İran
konusunun çıktığını teslim ediyor.

Bu konuda biraz da huzursuzlar. “Türkiye benzer bir durumda olsaydı Acemler bizim için bunu yapmazdı” diyorlar.

Babacan,
Washington’daki açıklamasında ABD’nin tek taraflı yatırım kararlarının
Türkiye’yi bağlamadığını yineledi. İran’la iş yapan bankalar,
şirketlerin kendi kararını vereceğini söyleyen Babacan, “Burada bir
paranoyaya, yersiz korkuya gerek yok bankalarımız, şirketlerimiz için.
Mutlaka konuyu detaylı incelesinler, ona göre karar versinler” diye
konuştu.

Model ortaklıkta neler var?

Babacan
ayrıca ABD ve Türkiye arasında görüş farklılıklarının ötesinde başka
rahatsızlıklar olduğunu da dile getirdi. Özellikle son aylarda
Türk-Amerikan ilişkileriyle ilgili olarak “yoğun bir dezenformasyon
yapıldığını gördüklerini” belirten Babacan, “Bu aralar Türkiye’yi
olduğundan farklı göstermeye çalışan, Türkiye’nin uyguladığı
politikaları aslında başka amaçlara hizmet etmeye çalışıyor gibi
göstermeye çalışan kasıtlı bir çaba maalesef görüyoruz, böyle bir
dezenformasyon süreci var” dedi.

Başbakan Tayyip Erdoğan’ın
aralıktaki Washington ziyaretinde, ABD Başkanı Barack Obama ile
görüşmesi sonrası temeli atılan “ABD-Türkiye Ekonomik, Ticari ve
Stratejik İşbirliği Çerçevesi”nin yaptığı ilk toplantıda şimdiye dek
oluşturulan tüm ekonomik yapıların bu çerçeve şemsiyesi altında
toplanması kararlaştırıldı. Bu kapsamda iş dünyasında çok konuşulan
Amerikan-Türk İş Konseyi kuruluyor.