Kamyon farında bomba taşıdılar
Türkiyeyi yasa boğan faciada kamuoyunun aklına takılan ciddi sorular var.
Patlamanın olduğu birlikte sayımın yapıldığı saat uzmanların dikkatini çekti. Birliğin ekim ayındaki denetleme için hazırlandığı ve geç saatlere kadar tasnif yapıldığı iddia edildi. İşte uzmanların görüşleri.
Neden gece yapıldı?
Türkiye’yi yasa boğan patlama akşam saat 21.15’te askerlerin mühimmat sayımı yaptığı sırada gerçekleşti. Patlamanın olduğu saat tartışmalara neden oldu. Çünkü kışlalarda askerlere gece saat 21.00 sularında “yat yoklaması” yapılıyor. Saatin bu kadar geç olması, askerlerin yorgun olduğu ya da uykusuz kalmış olabileceği ihtimalini gündeme getiriyor. Uzmanlar, “hayati ve çok acil durum olmadıkça” cephaneliklerde gece saatlerinde tasnif yapılmadığına işaret ediyor. Sayımın akşam saatlerinde yapılması kışlada görevli komutanların usulsüz talimat verdiği iddialarını gündeme getirdi. Belirli aralıklarla kullanılmayan mühimmat, Kırıkkale’deki mühimmat fabrikasına götürülmek üzere sayımdan geçiriliyor. Bunun haricinde subayların devir teslim zamanlarında mühimmat sayımı yaptırdığı biliniyor.
İglo’lar güvenli mi?
Patlamanın yaşandığı İglo tipi cephaneliklerin yan ve arka tarafı en az 26, en fazla 33 derece eğimli olarak yapılıyor. İglo tipi depoların yan duvarları en az 30, tavanı ise en az 15 santimetrelik betondan inşa ediliyor. Depoların kapılarının en az 7 barlık basınca dayanıklı malzemeden yapılması gerekiyor. Bu tip depoların kapılarının, varsa komşu deponun kapısına bakmayacak şekilde inşa edilmesi öneriliyor. İglo tipi depolar yerüstü ve yeraltına yapılabiliyor. İglo tipi depolar askeri terminolojide, “Kubbe Cephanelik” olarak tanımlanıyor. İglo ismi de Eskimoların av sezonlarında geçici olarak kullandıkları kardan evlerden geliyor.
Pimsiz patlar mı?
Ovoid biçimli, patlayarak blast ve parça tesiri yoluyla etki gösteren piyade silahı olarak bilinen el bombaları savunma ve saldırı tipi olarak tanımlanıyor. Tahrip gücü yüksek olduğu için el bombalarının 2 aşamalı güvenlik sistemi bulunuyor. El bombalarının ilk güvenlik sistemi pim, diğeri emniyet mandalı. Pim çekildikten sonra emniyet mandalı bırakılmadığı sürece bomba patlamıyor. Yoğun bir sıcağa ya da basınca maruz kalmadığı takdirde el bombaları atılması, fırlatılması, düşmesi sırasında patlamayacak şekilde dizayn ediliyor. Atmadan önce emniyet mandalı avuç içinde serbest bırakılıyor ve mandalın fırlaması sağlanıyor. Bilinenin aksine el bombalarının kesin bir patlama süresi bulunmuyor.
Depolama doğru mu?
Askeri kaynaklara göre el bombalarının fünye ve pimleri ayrı şekilde depolanıyor. Depolamada fünyeler el bombalarının üzerine bırakılmaz. Üzerinde fünye olmayan bomba çarpma etkisiyle patlamaz. Sadece fünyeli olmayan roketler çarpma etkisiyle patlayabilir. Bu da en 130 kiloluk basınç gerektirir. El bombasının patlaması için en az 6400 derecelik bir ısı gerekir.
Sayımı kimler yapar?
Askeri kaynaklara göre mühimmat sayımlarını mevzuata ve talimatlara uygun şekilde uzman subay ve astsubaylar tarafından yapılması gerekir. Deneyimsiz ve eğitimsiz askerlere sayım yaptırılmasının risk olduğunu dikkat çekiliyor. Cephaneliğe sokulan askerlerin böylesine hassas bir sayım için eğitim alması gerekiyor.
İddialara göre patlamanın olduğu birlikte genel olarak kısa dönem erler askerlik yapıyordu. Şehit askerlerin kimliklerinin belirlenmesiyle birlikte bu iddia doğru çıktı. İşin can alıcı noktası ise şehit olan erlerin çoğu acemi birliklerinden yeni gelen kısa dönem erler olması. Bir başka iddia ise patlayan bombaların 1936-1937 yıllarında ABD yardımıyla Türkiye’ye geldiği.
‘BOMBALAR 76 YILLIK’
‘Terör saldırısı’ ve ‘sabotaj’ iddialarının ardından ortaya yeni bir iddia daha atıldı. Patlayan bombaların 1936-1937 yıllarında ABD yardımıyla geldiği iddia edildi.
76 yıllık bombalardaki metal yorgunluğu ve yıpranmanın da bu patlamaya neden olabileceği ihtimali üzerinde duruluyor.
Bu bombaların yeni nesil patlayıcıların aksine, ateşleme sistemlerini üzerlerinde barındırdığı belirtiliyor.
Koşullar uygun muydu?
TSK envanterinde bulunan mühimmat, kullanıma göre özel depolarda saklanıyor. Özel güvenlik önlemleriyle korunan depolar her türlü olumsuzluğa karşı donatılıyor. Ayrıca TSK bünyesinde hangi mühimmatın, nerede olduğu konusunda çalışmalar yürütülüyor. Her mühimmata seri numarası, kafile numarası ve stok numarası veriliyor. Muhafaza edilecek silah ve mermi adedi az ise içleri uygun bir malzemeyle ateşe dayanıklı hale getirilmiş, çelikten yapılmış, özel ve sabit demir kuşaklı ve takviyeli, kilitli çelik dolap veya sandıklarda saklanıyor.
‘Acemi erlere far ışığında bomba taşıtıldı’
Afyonkarahisar’da cephanede 25 askerin şehit olmasına neden olan patlamada birçok ihmal iddiası ortaya atıldı. Saatler boyu el bombası sayım yapan acemi askerlerin, far ışığında bomba taşıdığı iddia edildi.
Tüm ülkeyi yasa boğan cephanelikte meydana gelen patlamanın nedeninin tespit edilmesi için hem askeri hem de sivil soruşturma başlatıldı.
25 askerin şehit olmasına neden olan patlama, geride yanıtlanması gereken pek çok soru bıraktı.
Cephanelikteki mühimmatın Susurluk’ta şehir içinde kaldığı için lağvedilen bir depodan geldiği ortaya çıktı.
Kısa süre sonra denetim yapılacağı için askerlerin sayım ve tasnif için yoğun mesai harcadığı bildirildi. İddialara göre askerler sabah 07.00’den gece 23.00’e kadar sayım işlemi gerçekleştiriyordu.
Çoğunun acemi olduğu öne sürülen askerlerin, yoğun tempo nedeniyle yorgun düştükleri belirlendi.
Öte yandan, gece yapılan tasnif işlemleri sırasında araç farı ve led ışıklarının kullanıldığı öne sürüldü. Bu iddiayı doğrulayan yaralı erlerden Fethi Tuna, “Elektriksiz depoyu kamyon farıyla aydınlatıyorduk” dedi.
Bombaların tasnifi sırasında TSK talimatlarına uyulmadığı da iddia edildi. 30 kilogram ağırlığındaki tahta kutulardaki mühimmatı taşıyan askerlerin yanında sadece 2 astsubay bulunduğu öğrenildi.
BU KONUYU SOSYAL MEDYA HESAPLARINDA PAYLAŞ
İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK DİĞER KONULAR
ZİYARETÇİ YORUMLARI
BİR YORUM YAZ