Suriye Türkiye’ye saldırır mı?

Batılı uzmanlar, Türkiye’nin BM Güvenlik Konseyi kararı olmadan Suriye’ye müdahale etmesini pek olası görmüyor. Bu arada, Türkiye müdahale edip Suriye’nin yanıt vermesi durumunda, NATO’nun ne yapacağı da tartışılıyor. Batılı uzmanlar, “Suriye saldırırsa eğer NATO’nun Türkiye’ye yardım etmek zorunda kalacağını ancak bunun problematik olacağı”nı savunuyorlar.

Alman yayın kuruluşu Deutsche Welle’in Suriye üzerindeki artan uluslararası baskılara vurgu yaptığı geniş haberinde Arap Birliği’nin Suriye’ye çektiği resti ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın Esad rejimine yönelik sert ifade ve uyarılarına dikkat çekildi.

Türkiye’nin Suriye’deki ortak petrol arama faaliyetlerini askıya aldığına, elektrik sevkıyatını durdurmakla tehdit ettiğine dikkat çeken DW, Türkiye’nin ortak sınırının Suriye tarafında “tampon bölgesi” kurmayı düşündüğü belirtildiğine işaret etti. DW’ye göre, Bazı gözlemcilerin, bu tür bir adımın Türkiye’nin doğrudan askeri eylem taahhüdü anlamına geleceğine inanıyor.

“TÜRKİYE, TAMPON BÖLGESİ KURARSA SURİYE BUNA NASIL DİRENİR?”

DW, bazı Batılı uzmanların görüşlerine de yer verdi. Bu çerçevede DW’ye konuşan Londra’daki prestijli London School of Economics’den Ortadoğu uzmanı Kristian Ulrichsen, “Türkiye, Suriye’nin kuzeyinde siviller ve kaçan ordu personeli için güvenli bir bölgeyi oluşturmaya çalışabilir. Böyle bir şey olursa eğer, Suriye’nin buna direnebilmesi zor gibi görülüyor” yorumunu yaptı.

Ulrichsen, Esad rejiminin Arap Birliği ile geçen hafta vardığı mutabakata uymaması nedeniyle, birliğin, artık Suriye’ye olası bir dış müdahaleden, özellikle Türkiye’nin liderliğinde olursa, çok kaygı duymayacağını da öne sürdü.

“TÜRKİYE ULUSLARARASI TOPLUMUN TAM ONAYI YOKSA DOĞRUDAN MÜDAHALE ETMEZ”

Uluslararası Kriz Grubu’nun Türkiye-Kıbrıs Projesi Direktörü Hugh Pope da, DW’ye değerlendirmelerde Türkiye’nin uluslararası toplumun “tam onayı” olmadan Suriye’ye yönelik doğrudan bir eylemde bulunmasının pek olası olmadığını savundu.

Hugh Pope, “BM Güvenlik Konseyi’nin güçlü bir kararının gerisinde kalan herhangi bir şeyin, Türkiye’nin bir rol oynamasına mümkün kılması pek olası değil ve Arap Birliği’nin Türkiye’den herhangi bir şeye liderlik etmesini de isteyeceğini de sanmam” dedi.

SURİYE TÜRKİYE’YE SALDIRIRSA NATO NE YAPAR?

Öte yandan, NATO Antlaşması’nın beşinci maddesi anımsatılarak ittifak üyesi ülkelerin bir dış tehditle karşı karşıya kaldıklarında ortaklarının desteğine güvenebileceği belirtilirken “Türkiye, çatışmayı tetiklerse söz konusu madde işletilmeyebilir ancak Suriye yanıt verirse eğer bu, NATO liderliği üzerinde baskı yaratır” değerlendirmesi de yapıldı.

Ulrichsen böyle bir durumda “Teknik olarak NATO, yardım etmeye mecburdur ve bu problematik olur çünkü NATO’nun Libya’ya müdahalesi, BM yetkisinin kapsamını iyice aştı ve uluslar arası toplumun birçok kesiminde rahatsızlık yarattı” dedikten sonra şöyle devam etti:

“NATO’nun, Türkiye’nin tarafından yapılacak herhangi bir hareketin, bir NATO üyesinden çok bir ulus devlet olarak yapılmasını sağlama yolunu bulmaya çalışacağını sanıyorum ancak Türkiye, ciddi tersliklerle karşı karşıya kalırsa, durumun sürdürülmesi çok daha zor olur.”

Hugh Pope ise, durumun, NATO’nun, Türkiye için harekete geçmek zorunda kalacağı bir aşamaya gelmesinin pek olası olmadığına inandığını ortaya koyarken, “Suriye Türkiye’ye saldırmadığı sürece ki bu zaten pek olası değil, NATO’nun Suriye’ye karışması pek beklenemez” şeklinde konuştu.