Biz karşılıksız yardım ediyoruz

Sudan ile ilgili olarak da “Biz diktatöre değil, yardım ihtiyacı içerisinde, kuşatılmışlık içerisindeki halka yardım ediyoruz” ifadelerini kullanan Kulaklıkaya, TİKA’nın çeşitli ülkelerinde cemaatlerle işbirliği konusunda ise, “Alanda Türkiye adına çalışan, Türkiye’yi temsil eden ve yardım yapma potansiyeli olan tüm unsurlarla işbirliği yapmamızın gerektiğini düşünüyorum” dedi.

Diplomasi Muhabirler Derneği üyeleriyle TİKA binasında bir araya gelen Musa Kulaklıkaya, burada TİKA faaliyetlerine ilişkin bilgi verirken kalkınma yardımı konusunda “farklı bir model iddiasında oldukları”nı söyledi. Türkiye’nin, kalkınırken kalkınma yardımı yapan bir ülke de olduğuna işaret eden Kulaklıkaya, Türkiye’nin “Yükselen donör” olarak konuşulmaya başladığını belirtti.

TİKA Başkanı, Türkiye’nin kendi için stratejik önemi olan ülkelere yardım sağladığını kaydettiği açıklamalarında bu coğrafi yaşanan dönüşe da işaret etti, bu bölgede bir geçiş sürecinin olduğunu da belirterek “Türkiye’ye ihtiyaçları var” ifadesini de kullandı.

-“TÜRKİYE ŞARTSIZ YARDIM YAPIYOR”-

“Şartsız yardım yapan bir ülkeyiz” diyen Kulaklıkaya, yardım yaparken dayattıkları bir pozisyon olmadığını, “demokratikleşme olmasa yardım yapmayız” anlayışıyla hareket etmediklerini söyledi.

TİKA ile ilişkin “istihbaratçı” iddialarına da dikkat çekilmesi üzerine çalıştıkları ülkelerde “sinir uçlarına dokunmamak” için olabildiğince açık politikaları sürdürdüklerini anlatan Kulaklıkaya, şunları söyledi:

“Daha önce yanlış olaylar olmadı mı? Oldu tabii. Azerbaycan’da bir şahıs kurumumuzun adını vererek belli çalışmaların içerisinde olmuş, fakat kurumumuzla uzaktan yakından bir ilişkisi olan biri değil. Eğer öyle bir şey ülkenin sizin dediğiniz anlamda istihbaratını ilgilendiren görev varsa o işi uygulayacak başka kurumlar vardır zaten. Bizimle ilgili kuruluşlar ile ilgili bazı kuşkular tabii ki vardır. Bizim yapmamız gereken bu şüpheleri ortadan kaldırmaktır.”

-SUDAN KONUSU-

Musa Kulaklıkaya, “Dünya’nın diktatörlük nedeniyle sırt çevirdiği Sudan’a da yardım ediyorsunuz?” yönündeki bir soruyu yanıtlarken de şunları söyledi:

“Biz diktatöre değil, yardım ihtiyacı içerisinde, kuşatılmışlık içerisindeki halka yardım ediyoruz. Biz kısa zaman önce bir hastane temeli attık. O hastaneden gelip diktatör yararlanmayacak. Ben o insana diktatör demeyeceğim. Ben halkın ihtiyaçlarını dikkate alıyorum. O rejimler ülke halklarının belirleyeceği bir şeydir. Tabii ki uluslararası yardım kuruluşlarının, toplumun resmi olarak çeşitli kısıtlar koyması halinde, bizim de koyacağımız kısıtlar olacaktır. Ancak şu anda başınızdaki diktatörden kurtulmazsanız yardım etmem politikası, bizim uygulayacağımız bir politika değil.”

-ÖZBEKİSTAN ÖRNEĞİ-

Özbekistan örneğini de veren Kulaklıkaya, “Özbekistan’la bizim dış ilişkilerimiz son derece soğuk. Neredeyse hiçbir diplomatik ilişki kurulamıyor. Ama TİKA olarak bizim ilişkilerimiz çok iyi. Bizim bir fonksiyonumuz da kötü giden ilişkileri ileriye götürmek. Bizim bir amacımız köprü kurmak. Dış ilişkilerimiz kötü gidiyor diye, ben de sırt dönebilirim Özbekistan’a ama ben Özbek halkını düşünüyorum” dedi.

Mısır ile işbirliği anlaşmasının bulunduğunu anlatan Kulaklıkaya, Mısır’ın, Afrika açılımında bir koridor açabileceği bir ülke olduğunu düşündüklerini söyledi.

Kulaklıkaya, Mısır’daki Müslüman Kardeşler ile ortak çalışma olup olmadığına ilişkin bir soruyu yanıtlarken de Mısır ile ilişkinin daha çok devlet düzeyinde olduğunu söyledi.

-CEMAATLERLE İŞBİRLİĞİ-

Musa Kulaklıkaya, TİKA’nın çeşitli ülkelerinde cemaatlerle işbirliğini yapıp yapmadığı sorulması üzerine de “Alanda Türkiye adına çalışan, Türkiye’yi temsil eden ve yardım yapma potansiyeli olan tüm unsurlarla işbirliği yapmamızın gerektiğini düşünüyorum” şeklinde konuştu.

Sivil toplum kuruluşlarına kapılarını açık olduğunu, STK’larla işbirliği ve koordinasyon konusunda TİKA’da bir birim oluşturduklarını da anlatan Kulaklıkaya, şu anda 40 kadar STK ile Afrika’da sağlık alanında eşleştiklerini de ifade etti.

-“BİZİM EKSENİMİZDE KAYMA YOK”-

Bir soru üzerine “Eksen kayması” tartışmaları için de bu tartışmaları yakından izlediklerini “TİKA’nın ekseni kayıyor mu” sorularının da bulunduğunu belirten Musa Kulaklıkaya, “Bizim eksenimizde bir kayma yok” ifadesini kullandı. Kulaklıkaya, “Herkesin at koşturduğu Afrika’ya gitmememiz düşünülemezdi” dedi ve TİKA’nın teşkilat kanunun belirttiği her bölgeye açılmaya çalıştıklarını sözlerine ekledi.

TİKA Başkanı, Azerbaycan ile negatifliğin kalkıp kalkamadığına ilişkin bir soruyu yanıtlarken bazı ülkelerde bürokratik veya hukuki altyapıdan kaynaklanan sorunlarla karşı karşıya kaldıklarını belirtirken Ukrayna örneğini verdi.

-TÜRKİYE’NİN YARDIMLARI-

Musa Kulaklıkaya, bir başka soru üzerine TİKA’nın 23 ülkede toplam 25 koordinasyon ofisi ile faaliyet gösterdiğini, halen uygulanmakta olan projelerin 100’ü geçtiğini anlattı.

Türkiye’nin toplam olarak 2004 yılında 300 milyon dolar civarında olan uluslararası kalkınma yardımının 2010 yılında 900 milyon doları bulduğunu tahmin ettiklerini belirten Kulaklıkaya, son beş yılda ortalama olarak 700-750 milyon dolarlık yardımının yapıldığını kaydetti.

Musa Kulaklıkaya, 2010 yılında yapılan 900 milyon dolarlık yardımın yüzde 44’ü civarında Orta Asya’ya, yüzde 25’i Balkanlar’a yönelik olduğunu belirtirken en çok yardım alan ülkelerin başında ise yılda 100 milyon dolarlık yardım ile Afganistan’ın bulunduğunu anlattı. Kulaklıkaya, TİKA’nın bu yıldaki yardımlarına ilişkin olarak da 200-250 milyon dolarlık bir gerçekleşme beklediklerini de belirtti.