Sağlıklı diye yediğiniz kabağa dikkat

SAÜ Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mehmet İşleyen, insan ve hayvan sağlığı için ciddi tehdit oluşturan DDT’nin 60 yıl toprakta kalabildiğini belirterek, kullanımı yasak olan bu ilacın satışının engellenmesi gerektiğini söyledi.

İşleyen, Cihan Haber Ajansı’na yaptığı açıklamada, topraktaki pestisitlerin kalıcılığı konusunda bir çalışma gerçekleştirdiklerini ifade etti. Türkiye’de tarım ilaçlarının çok yaygın bir şekilde kullanıldığını kaydeden İşleyen, yürüttükleri çalışmada toprakta uzun süre kalabilen ilaçları incelediklerini aktardı.

İşleyen, “Çalışmamızda böcek ilacı olarak kullanılan DDT’nin halen kullanıldığına dair bulgular elde ettik. Türkiye’de kullanımı 1980’li yıllarda yasaklanan DDT’nin maalesef halen kullanıldığını görüyoruz. Yasak ilaçlar çok kolay satılıyor. Satışının engellenmesi gerekiyor. Kanserojen madde toprakta kaldığı sürede insan sağlığını etkiliyor. Toprakta yetişen bitkilerle insanlara, böceklerle kuşlara ve diğer canlılara geçiyor. Su yoluyla balıklara taşınıyor.” dedi.

Toprakta uzun yıllar kalabilen kanserojen maddelerin bitkiler yoluyla insana kadar ulaştığına dikkat çeken İşleyen, şunları söyledi, “Klorlandırılmış hidrokarbonlu pestisitler (DDT bu gruba girer) ciddi sağlık sorunlarına neden olabiliyor. İnsan bu maddeleri doğrudan bitkilerden aldığı gibi hayvanların et, süt ve yağ gibi ürünlerinden de alır. Bu tür pestisitler yarı buharlaşıcıdır ve bunun sonucu olarak da atmosfere yayılır. Çevrede her yerde bulunur ve kalıntılarına kutuplarda bile rastlanır.”

Daha önce hangi bitkilerin bu kirleticileri daha fazla yapısına aldığını belirlemek için bir çalışma yaptıklarını belirten İşleyen, kirli topraktaki zararlı maddeyi en fazla yapısına alan bitkinin kabak olduğunu ifade etti.

Yürüttükleri çalışmada bitkinin zararlı maddeyi yapısına nasıl aldığını belirlemeye çalıştıklarını kaydeden İşleyen, “Kabak klorlanmış DDT türlerini en fazla yapısına alan bitki. Bu tür kirli toprakların temizlenmesi için bitkileri kullanmak istiyoruz. Kanada, tarım ilaçlarının neden olduğu kirliliği kabak ekerek gidermeye çalışıyor. Kirli toprağı temizlemek için ektikleri kabakları imha ediyorlar. Bu şekilde toprağın ıslahını yapıyorlar. Kirlenmemiş toprakta yetiştirilen kabakta bir sorun bulunmuyor. Biz de bitkinin zararlı maddeyi yapısına nasıl aldığını araştırıyoruz. Geniyle oynayarak kirli alana ekseniz bile kirli maddeyi almayan bir bitki üretmiş olabileceksiniz. Ya da kirli maddeyi daha fazla almasını sağlayarak kısa sürede toprağın temizlenmesini sağlayabileceğiz.” diye konuştu.